به گزارش
سرویس فرهنگ و جامعه عصر امروز اکنون و با گذشت زمان مختصری از سال ۹۴، می توان مسائل تاثیر گذار بر روند زندگی مردم در کشور را شناسایی و مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد.
بعضی از این موارد در سال های گذشته و شاید آینده هم جزو مسائل تاثیر گذار بر زندگی مردم باشند، با این حال میزان تاثیرشان با گذشت زمان دچار تغییر شده است.
مهمترین عوامل دخیل در زندگی مردم، وضعیت اقتصادی و معیشتی، سلامت، تشکیل خانواده و ... می باشند که به بررسی مسائل تاثیر گذار بر این عوامل خواهیم پرداخت.
اولین مسئله ای که در سال ۹۴ در راس توجه عموم مردم قرار گرفت، مسئله پرونده هسته ای بود. این مذاکرات در ابتدای سال ۹۴ آغاز و در تاریخ ۱۳ فروردین به پایان رسیده و مذاکرات تا تیر ماه ۹۴ تمدید شد. تاثیر این مذاکرات بر سیاست، روابط بین الملل، برنامه آینده هسته ای کشور و ... نهایتا در اقتصاد نمود پیدا کرده است. در این مذاکرات، ایران خواستار لغو یکجای تحریم ها ست و طرف دیگر مذاکره خواستار برداشتن پلکانی آن می باشد.
جدا از سیاست های اتخاذ شده از سوی ایران، مسئله تاثیر گذار دیگر بر پرونده هسته ای، انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا است. با قدرت گرفتن جمهوری خواهان در کنگره، انتخاب رئیس جمهوری از جناح جمهوری خواهان، می تواند تهدیدی برای آینده این مذاکرات باشد.
با کاهش قیمت جهانی نفت که به دلایل مختلف صورت گرفته، شاهد کاهش درآمد نفتی ایران خواهیم بود که این امر باعث بازنگری در نهادهای مستقیم و غیرمستقیم وابسته به نفت خواهد شد که تاثیر بسزایی در اقتصاد ایران خواهد داشت.
جدا از تاثیر مستقیم اقتصاد بر وضعیت معیشتی مردم، احساس و پنداشت مردم از بهتر یا بدتر شدن وضعیت اقتصادی در آینده نزدیک مسئله پر اهمیتی است که باعث میزان امیدواری جامعه به آینده خواهد شد.
تورم و به واسطه آن رکود و کاهش رونق اقتصادی، افزایش بیکاری را در پی دارد و بعد از طی دو سال پیاپی با رشد اقتصادی منفی، بنابر ادعای مسئولان این رقم در سال ۹۳ به ۲.۵ درصد رسید که نشان از بهبود وضعیت رشد اقتصادی کشور دارد. لذا در صورت صحت آمار اعلام شده، این رشد، در سطح خرد باعث افزایش فرصت های شغلی و به تبع آن امید در مردم، خصوصا جوانان و در سطح کلان باعث کاهش میزان تورم در کشور خواهد شد.
به دلیل اشتغال بالای مردم ایران به مشاغل خرد مانند مغازه ها، شرکت های کوچک، کارگاه ها و ... و تاثیر پذیری شدید این مشاغل از رویدادهای سیاسی، اجتماعی و خصوصا اقتصادی، سال جاری به دلیل وجود انبوهی از رویدادهای سیاسی و اقتصادی، سالی پر تکاپو برای مردم از لحاظ اقتصادی خواهد بود. یکی از مهمترین وقایع در حوزه سیاست، انتخابات مجلس شورای اسلامی می باشد.
مسئله دیگر، کاهش منابع آب زیر زمینی ست. کاهش منابع آب زیر زمینی و سطحی و وضعیت شبه خشک سالی در کشور باعث ایجاد نگرانی بابت تامین آب مصرفی بخش کشاورزی و حتی صنعت شده است. این در شرایطی است که بخش کشاورزی بیش از ۹۲ درصد آب مصرفی کشور را صرف کرده و حدود ۴۰ درصد از این آب، در مسیر سدها و رودخانه ها تا مزارع هدر می رود. هر چند بحران کم آبی به دلیل نوع نگرش دولت در کلان شهرها احساس نخواهد شد، ولی بعضی روستاها احتمالا با این کمبود رو به رو می شوند.
از اهمیت مسئله سلامت در کشور و تاثیر مستقیم و غیر مستقیم آن بر دیگر مسائل جامعه نمی توان به راحتی عبور کرد. بیمه سلامت در سال ۹۳ باعث بهبود وضعیت سلامت مردم شد ولی این طرح هنوز کامل نشده و تکمیل این طرح به سال ۹۴ موکول شده است. بهتر و بدتر شدن این طرح که تاثیر مستقیم بر نظام سلامت کشور دارد در سال ۹۴ معلوم می شود.
مصرف مواد غذایی پر آسیب مانند انواع فست فودها و آمار پایین مصرف مواد غذایی مفید مانند لبنیات خصوصا شیر و ... مشکلی ست که باعث کاهش سطح سلامت مردم خواهد شد. تمرکز فرصت ها و منابع فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و ... در تهران و دیگر کلان شهرها، فارغ از هر نتیجه ای که به همراه دارد، کاهش منابع طبیعی مانند آب، هوای پاکیزه و ... را در پی خواهد داشت که مسلما باید به یک توازن پایدار برسد.
آلودگی هوا بر اثر استفاده از بنزین های نامرغوب وارداتی و ورود ریزگردها بر خلاف گذشته ای نزدیک که در اولویت رسانه ای و در مرکز افکار عمومی قرار داشت دیگر کانون توجه ها نیست، ولی همچنان مشکلی ست که گریبان ساکنین کلان شهرها و شهرهای جنوب غرب کشور را گرفته است. آلودگی هوا باعث بیماری های تنفسی و سرطانی می شود و نظام سلامت کشور را با مشکل رو به رو خواهد ساخت.
این که در سال ۹۳ تجربه اول مصرف مواد مخدر در تعداد قابل توجه ای از دانش آموزان در محیط مدارس رخ داده، زنگ خطری است برای جامعه که در وحله اول خبر از ناپاک بودن و عدم نظارت صحیح بر محیط مدارس می دهد و در وحله دوم اعتیاد به مواد مخدر را به یکی از مسائل تاثیر گذار بر عام مردم تبدیل می کند.
بحث یارانه ها یکی دیگر از موضوعات پر مخاطب در مباحث اجتماعی اقتصادی ایران است. فاصله بسیار زیاد میان دهک های ابتدایی و انتهایی که در جامعه شاهد آن هستیم یکی دیگر از مسائلی است که هدفمندی یارانه ها در جهت رفع همین مسئله برنامه ریزی شد. این شکاف عمیق باعث دلسردی و ناامیدی دهک های پایین و ضربه به بدنه اقتصادی و اجتماعی کشور خواهد شد. در بحث یارانه ها، شایعه ها در مورد حذف یارانه نقدی خصوصا در دهک ها ابتدایی هم وجود دارد ولی به نظر نمی رسد حداقل در سال ۹۴ این اتفاق در سطح کلان رخ دهد.
در پایان باید خاطرنشان کرد که مسائل اقتصادی، شغل، مسکن و مسائلی از این دست، و از دیدگاهی دیگر تغییر ارزش ها و سبک زندگی باعث کاهش آمار رشد ازدواج در بسیاری از استان ها و افزایش شدید آمار طلاق در کل کشور شده که نسبت طلاق به ازدواج را از یک طلاق در ازای ده ازدواج در سال ۸۳، به یک طلاق در ازای پنج ازدواج در سال ۹۳ رسانده و این موضوع را به یکی از مسائل بسیار مهم در سال ۹۴ بدل کرده است.
مانی محرابی - پژوهشگر
