ریاض در روند مذاکرات هستهای با ایران، در کنار رژیم صهیونیستی بیشترین کارشکنی را انجام داد و بعد از توافق هستهای هم یکی از مدافعان و البته مشوقان خروج امریکا از برجام بود. حالا چند ماه بعد از خروج امریکا از برجام، مشخص شده که دولت امریکا که حتی حاضر نبود حقوق هستهای ایران را هم به رسمیت بشناسد، برای انتقال فناوری هستهای پیشرفته به کارخانه تولید تروریست کوششی کمسابقه انجام داده است.
به گزارش عصرامروز، دونالد ترامپ برجام را به عنوان توافقی معیوب کنار گذاشت، آن هم به این بهانه که همه مسیرهای دستیابی ایران به تسلیحات هستهای را «به صورت دائمی» مسدود نمیکند. رئیسجمهور امریکا گفته بود که صرفاً به دنبال توافقی است که «به طور کامل به برنامه هستهای ایران، فعالیتهای مرتبط با اشاعه و همچنین فعالیتهای بیثباتکننده این کشور میپردازد»، ولی حالا فاش شده در همان دورهای که ترامپ از لزوم بسته شدن همه مسیرهای هستهای ایران حرف میزد، حتی بدون توجه به ملاحظات حقوقی و امنیتی داخلی امریکا، برای انتقال فناوری هستهای به دولتی که بر اساس قانون امریکایی جاستا (عدالت علیه حامیان تروریسم) که توسط کنگره و با رأی دو حزب ایالات متحده امریکا تصویب شد، تلاش کرده است.
مجلس نمایندگان امریکا به نقل از کمیسیون نظارت این مجلس اواخر روز سه شنبه گزارش داد که دولت دونالد ترامپ تلاش کرده بدون توجه به ملاحظات حقوقی و امنیتی هر چه سریعتر به عربستان فناوری بسیار حساس و پیشرفته هستهای بدهد. این گزارش همچنین از مخفی بودن تعاملات ترامپ با عربستان سعودی اظهار نگرانی کرده است.
ترامپ قبل از رسیدن به ریاست جمهوری بارها اعلام کرده بود که سعودیها باید پول بیشتری به عربستان بدهند و حتی این کشور را «گاو شیرده» توصیف کرده بود. وی پس از رسیدن به قدرت در اولین سفر خارجه خود به عربستان رفت و گفته میشود جراد کوشنر، داماد وی روابط نزدیکی با محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی برقرار کرده است. به گزارش بیبیسی، در گزارش ۲۵ صفحهای الیجا کامینگز، رئیس کمیسیون نظارت مجلس نمایندگان امریکا هشدار داده که انتقال این فناوری میتواند به اشاعه سلاحهای هستهای و بیثباتی در خاورمیانه منجر شود. در این گزارش آمده که شرکتهای خصوصی که در تماس نزدیک با ترامپ و دولتش هستند، با توجه به درآمد چند میلیارد دلاری ناشی از ساخت و راهاندازی این فناوری، فشار زیادی برای انتقال آن به دولت امریکا وارد میکنند.
بنا بر این گزارش، انتقال این فناوری بدون در نظر گرفتن مسائل امنیتی میتواند تهدیدی برای امریکا باشد. پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول بعضی سناتورهای امریکایی موضع تندی علیه عربستان گرفتهاند. در این گزارش آمده که ممکن است برای آنکه هرچه زودتر این فناوری در اختیار عربستان قرار گیرد، مسیر قانونی دور زده شود. همچنین این گزارش میگوید یکی از کسانی که نامش برای انتقال این فناوری مطرح شده، مایکل فلین، مشاور سابق امنیت ملی در دولت دونالد ترامپ است. بر اساس این گزارش، ترامپ در ۱۲فوریه با سازندگان نیروگاههای انرژی دیدار کرده و درباره امکان انتقال فناوری هستهای به کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان سعودی صحبت کرده است. پس از این دیدار قرار شده که جراد کوشنر، داماد ترامپ و مشاور ارشد او به پایتخت چند کشور عربی از جمله عربستان سعودی سفر کند تا امکان تأمین هزینه مالی انتقال و راهاندازی این فناوری را بررسی کند. افشاگرانی که این موضوع را برای کمیسیون نظارت فاش کردهاند نگرانی عمیق خود را از اینکه انتقال فناوری هستهای به عربستان ناقض قوانین باشد ابراز کردهاند. آنها همچنین به تضاد منافع مشاوران عالیرتبه کاخ سفید اشاره کرده و گفتهاند این تضاد منافع حتی ممکن است جرم فدرال باشد. آنها همچنین گفتهاند فضای کاخ سفید و آشفتگی، ناکارآمدی و غیبت حاکم بر آن، این نگرانی را بیشتر میکند. همچنین بنابر این گزارش، کارشناسان ابراز نگرانی کردهاند که این فناوری آنقدر پیشرفته است که امکان ساخت سلاح هستهای را نیز مهیا میکند.
واکنش ظریف
گزارش مجلس نمایندگان، با واکنش محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توئیتر مواجه شد. ظریف در توئیتر نوشت: «هر روز آنچه برای ما همیشه روشن بود، برای جهان روشنتر میشود؛ نه حقوق بشر و نه برنامه هستهای نگرانی واقعی ایالات متحده نیستند. اول یک روزنامهنگار قطعهقطعهشده و اکنون فروش غیرقانونی فناوری هستهای به عربستان سعودی بهطور کامل ریاکاری امریکا را افشا میکنند.»
هشدار انگلیسی
در حالی که برخی رسانههای غربی از احتمال زمینگیر شدن هواپیماهای عربستان سعودی به دلیل تحریمهای آلمان علیه ریاض خبر میدهند، یک رسانه آلمانی از هشدار وزیر خارجه انگلیس به برلین درباره این تحریمها خبر داده است. به نوشته هفتهنامه «اشپیگل»، وزیر خارجه انگلیس در یک نامه به «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان ضمن هشدار درباره تأثیرات تحریمهای تسلیحاتی آلمان علیه عربستان سعودی از برلین خواسته که پروژههای بزرگ دفاعی را از این تحریمها مستثنی کند. روزنامه «واشنگتنپست» روز سه شنبه گزارش داده بود تحریم تسلیحاتی سال گذشته میلادی آلمان علیه عربستان سعودی که در ماجرای قتل «جمال خاشقجی» تصویب شد، موجب قطع صادرات تسلیحات اروپایی به سعودیها میشود چرا که بسیاری از قطعات تسلیحات اروپایی ساخت شرکتهای آلمانی هستند. پیشتر یک مقام رسمی که هویت وی مشخص نیست به روزنامه «فایننشالتایمز» گفته بود: «به زودی به نقطهای میرسیم که هواپیماهای سعودی دیگر قادر به پرواز نخواهند بود».