پنجشنبه ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۷:۴۲
آیا ایران قدرت کافی برای وصول مطالبات خود از عراق را دارد؟
بخش عمده‌ای از صادرات کالاهای ایرانی به عراق توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند.
به گزارش عصر امروز، کانال تلگرامی موسسه پژواک خرد معاصر درباره مراودات تجاری ایران و عراق و مطالبات حاصل از آن نوشت: عراق، دومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی پس از چین و مهم‌ترین خریدار برق و گاز ایران است. میزان صادرات کالای ایران به عراق در سال گذشته، حدود 9 میلیارد دلار بود. مجموع صادرات ایران به این همسایه غربی اما با احتساب صادرات روزانه حدود یک‌هزار و 200 مگاوات برق و 30 میلیون مترمکعب گاز، بیش از 13 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
بخش عمده‌ای از صادرات کالاهای ایرانی به عراق توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند. در صادرات برق و گاز اما به دلیل اینکه صادرکننده دولت ایران است، دسترسی به منابع حاصله، دشوار است. اگرچه آمار روشنی از بدهی عراق به ایران در حوزه انرژی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بدهی برای چند ماه گذشته، حدود 5 تا 6 میلیارد دلار است. علاوه بر این، برخی مجموع بدهی عراق به ایران در این حوزه را تا 32 میلیارد دلار نیز برآورد کرده‌اند.
به هر روی فارغ از میزان این بدهی، درباره وصول آن چند نکته وجود دارد:
ایران تقریباً راهبرد روشنی برای دسترسی به منابع ارزی خود در خارج از کشور نداشته و ندارد. مسئله عدم توانایی برای بازگرداندن پول‌های کشور از بانک‌های خارجی هم‌اکنون علاوه بر عراق، درباره کره جنوبی نیز وجود دارد. پیش‌تر نیز بارها مبالغی از اموال ایران در خارج از کشور، بلوکه شده بود.
با خروج آمریکا از برجام، ایران به تدریج به این نکته مهم پی برد که باید مسیرهای متنوعی برای وصول مطالبات خود داشته باشد. بر اساس برخی توافق‌ها، ابتدا مقرر شد به دلیل تحریم دلار، ایران منابع حاصل از فروش برق و گاز را به صورت دینار دریافت کند. مدتی بعد اما اعلام شد که این امکان نیز وجود ندارد و ایران باید کالاهای مورد نیاز خود را از عراق وارد کند. توافق اخیر تهران بغداد اما نشان می‌دهد شرایط پیچیده‌تر است و این کالاها الزاماً باید غیر تحریمی باشند و طبیعتاً در رصد کامل
شرایط فعلی کشور نشان می‌دهد باید پیش و بیش از این‌ها برای اخلال آمریکا در روند وصول مطالبات، راه چاره‌ای اندیشیده می‌شد. قدرت و نفوذ امنیتی سیاسی در یک کشور همسایه بسیار مطلوب و مناسب است؛ اما گام مهم پس از آن، تبدیل این قدرت به آورده‌های اقتصادی برای کشور است. ناتوانی تهران در وصول مطالبات خود از عراق، جایگاه ایران در این کشور همسایه را به چالش می‌کشد.
